سیمان چیست؟

23 اسفند 1401
سیمان چیست؟

سیمان چیست؟ یکی از مهمترین عوامل موثر درکیفیت ساخت و ساز این است که مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساختمان‌سازی را بشناسیم. سیمان(Cement)، یکی از مهم‌ترین مواد مورد استفاده در مصالح ساختمانی است. این ماده برای ساخت دوغاب، ملات و بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به تعریف سیمان، اجزا تشکیل دهنده، کاربردها، انواع سیمان و … می‌پردازیم.


سیمان چیست؟

سیمان یا سمنت واژه ‌ایست که از لغت سمنتوم رومی گرفته شده و قدمت آن به پیش از میلاد می‌رسد. مصرف آن در ساختمان پانتئون شهر رم واقع در ایتالیا که مربوط به ۲۷ سال قبل از میلاد است، دیده شده ‌است.

سیمان، یکی از مهمترین مصالح ساختمانی ساخته دست بشر است که به منظور اتصال اجزا مختلف یک سازه نظیر سنگ، آجر، کاشی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این، سیمان یکی از ترکیبات اصلی بتن در ساخت سازه‌های مختلفی مانند پل، سد، ساختمان‌های مسکونی، ساختمان‌های تجاری و دیگر سازه‌های بتنی است. ساختار اصلی سیمان، از مواد معدنی نظیر سنگ آهک، رس یا ماسه، بوکسیت و کانی آهن تشکیل می‌شود.

همچنین بخوانید: بزرگ ترین زلزله های جهان کدام اند؟

سیمان چیست؟


مواد اولیه سیمان چیست؟

سیمان، از هشت ماده اصلی آهک، سیلیکا، آلومینا، مگنزیا، اکسید آهن، سولفات کلسیم، سولفور تری اکسید و آلکالین تشکیل می‌شود. مواد مورد استفاده برای ساخت سیمان، خواص شیمیایی و فیزکی آن را تعیین می‌کنند.

همچنین بخوانید: فوم پلی اتیلن چیست؟ مزایا و معایب فوم پلی اتیلن

از این‌رو، آشنایی با این مواد از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور آشنایی با ترکیبات سیمان، باید نقش و عملکرد هر ماده را به خوبی مورد بررسی قرار داد. تغییر میزان مواد اصلی و افزودنی‌ها در حین فرآیند تولید می‌تواند بر روی کیفیت مورد نظر تاثیر داشته باشد. هشت ماده اصلی تشکیل دهنده سیمان در تصویر زیر نمایش داده شده است.

سیمان چگونه ساخته می شود؟

سیمان، طی شش مرحله اصلی شامل استخراج مواد خام از معادن، آسیاب کردن (به همراه توزین و مخلوط کردن)، اعمال حرارت اولیه، حرارت دادن در کوره، خنک سازی (به همراه آسیاب نهایی) و بسته بندی (به همراه انتقال به انبار) ساخته می‌شود.

همچنین بخوانید: گسل چیست ؟ گسل های ایران کدام است؟


کاربردهای سیمان چیست؟

سیمان، ماده بسیار پرکابردی است. ویژگی‌های منحصر به فرد این ماده باعث اهیمت بسیار بالای آن در حوزه مهندسی عمران شده است.

از کاربردهای اصلی سیمان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • ساخت ملات برای گچ کاری، بنایی، بندکشی و غیره
  • استفاده به عنوان درزگیر اتصالات زهکش‌ها و لوله‌ها
  • مقاوم‌سازی سازه در برابر آب
  •  به کارگیری در بتن برای ساخت کف، سقف، نعل درگاه، تیر، پله، ستون و غیره
  • ساخت سطوح سخت به منظور جلوگیری از آثار مخرب شیمیایی و دمایی
  •  ساخت لوله‌های پیش ساخته پایه‌ها و تیر حصار
  • ساخت سازه‌های مهندسی نظیر پل، آبگذر، سد، تونل، فانوس دریایی و غیره
  •  اجرای فونداسیون، کف آببند، گذرگاه و غیره
  •  ساخت چاه، مخزن آب، زمین بازی، تیر چراغ برق، جاده و غیره

سیمان چگونه ساخته می شود؟


انواع دسته بندی سیمان کدام هستند؟

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، کیفیت و انواع سیمان‌های مورد استفاده در ساخت سازه‌ها نیز گسترش یافت. امروزه، سیمان‌های متنوعی در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع اصلی سیمان به دسته بندی های زیر تقصیم میشود:

بر اساس مکانیزم گیرش و سفت شدن

بر اساس مکانیزم گیرش و سفت شدن می‌توان انواع سیمان‌های پرکابرد در سازه‌ها را به موارد زیر تقسیم کرد:

سیمان هیدورلیکی (Hydraulic Cement)

سیمان‌های هیدرولیکی طی واکنش شیمیایی هیدراتاسیون (Hydration) یا آبپوشی سفت می‌شوند. سنگ آهک، رس و سنگ گچ، مواد اصلی سیمان‌های غیر هیدرولیکی را تشکیل می‌دهند. با اعمال حرارت بالا به ترکیب این مواد، سیمان‌‌های هیدرولیکی به دست می‌آیند. با وجود تاثیر مستقیم آب در گیرش سیمان‌های هیدرولیکی، این مواد در برابر آب مقاوم هستند.

سیمان غیر هیدرولیکی (Non-Hydraulic Cement)

سیمان‌های غیر هیدرولیکی برای سفت شدن به آب نیاز ندارند. گیرش این نوع از سیمان‌ها در شرایط خشک صورت می‌گیرد. سیمان‌های غیر هیدرولیکی از موادی نظیر آهک، گچ و اکسید کلراید ساخته می‌شوند. آهک هیدراته (آهک مرده)، یکی از انواع سیمان‌های غیر هیدرولیکی است.

همچنین بخوانید: میلگرد چیست ؟

بر اساس ترکیبات و خواص

بر اساس ترکیبات و خواص آن‌ها نیز می‌توان انواع سیمان‌های پرکابرد در سازه‌ها را به موارد زیر تقسیم کرد:

  • سیمان پرتلند معمولی (Ordinary Portland Cement) یا OPC
  • سیمان پرتلند پوزولانی (Portland Pozzolana Cement) یا PPC
  • سیمان سخت شونده (Rapid Hardening Cement)
  • سیمان زودگیر (Quick Setting Cement)
  • سیمان کم حرارت (Low Heat Cement)
  • سیمان ضد سولفات (Sulphate Resisting Cement)
  • سیمان سرباره ای (Blast Furnace Cement)
  • سیمان آلومینا (High Alumina Cement)
  • سیمان رنگی (Colored Cement)
  • سیمان هوادار (Air Entraining Cement)
  • سیمان انبساطی (Expansive Cement)
  • سیمان ضد آب (Hydrophobic Cement)

انواع دسته بندی سیمان کدام هستند؟


تفاوت سیمان و بتن چیست؟

تفاوت سیمان و بتن خیلی مهم است که درک شود. اگرچه اصطلاحات بتن و سیمان در فرهنگ ما اغلب به جای یکدیگر به کار می‌روند، اما یکسان نیستند. سیمان یکی از اجزای کوچک بتن است، در حالی که بتن یک ماده ساختمانی است که به یک فرهنگ جدایی ناپذیر تبدیل شده است.

همانطورکه در مقاله بتن چیست گفته شد، سیمان از نظر حجمی 10 تا 15 درصد مخلوط بتن را تشکیل می دهد. سیمان و آب از طریق فرایندی به نام هیدراتاسیون، سخت شده و سنگدانه ها را به یک توده سنگ مانند متصل می کنند.

همچنین بخوانید: میلگرد بستر چیست؟


قیمت سیمان

قیمت سیمان به چندین مورد مختلف از جمله، نوع سیمان، کیفیت ساخت و … بستگی دارد. برای قیمت گذاری و بررسی کیفیت سیمان دریافتی باید به ویژگی های یک سیمان خوب توجه کرد.


یک سیمان خوب چه ویژگی دارد؟

همیشه استفاده از بهترین نوع سیمان در ساخت و سازها توصیه می‌شود. بنابراین، خصوصیات یک سیمان باید بررسی شود. اگرچه خصوصیات مطلوب سیمان بسته به نوع ساخت و ساز ممکن است متفاوت باشد اما به طور کلی سیمان خوب دارای خواص زیر است:

عیارسیمان مناسب باشد

سیمان پرتلند معمولی (OPC) در گریدهای استاندارد موجود است. این نمرات را می‌توان در زمان خرید مشخص کرد. هنگامی که عیار سیمان مناسب را برای کاربرد خود انتخاب کردید، مطمئن شوید که سیمان را از یک فروشنده معتبر تهیه کنید. کیسه هایی را خریداری کنید که از یک سازنده با نام تجاری ماشینی دوخته شده‌اند.

بسته‌بندی استاندارد باشد

در صورت خرید در کیسه، اطمینان حاصل کنید که دوخت آن سالم است و کیسه ها سوراخ ندارند. به دنبال علائم گواهی مانند CE یا ISI باشید تا مطمئن شوید سیمان با استانداردهای تولید مطابقت دارد. تاریخ تولید که روی کیسه درج شده است را بررسی کنید. استحکام سیمان با گذشت زمان کاهش می‌یابد و باید تا حد امکان نزدیک به تاریخ ساخت و در حالت ایده‌آل ظرف 90 روز استفاده شود. پس از سه ماه استحکام سیمان 20-30 درصد، 30-40 درصد بعد از 6 ماه و 40-50 درصد بعد از 12 ماه کاهش می یابد.

رنگ سیمان مطلوب باشد

یک مشت سیمان بردارید. فقط با احساس و نگاه کردن به سیمان می توانید قضاوت کیفی داشته باشید. سیمان باید بدون کلوخه و گرد و غبار باشد و در لمس احساس خنکی داشته باشد، که نشان دهنده عدم وجود واکنش هیدراتاسیون است.

آزمایش شناوری را با موفقیت پشت سر بگذارد

هنگامی که سیمان با کیفیتی که عاری از ناخالصی است در داخل یک سطل آب ریخته می‌شود، قبل از غرق شدن باید مدتی روی سطح شناور باشد. برای اطمینان از اینکه سیمان به درستی سفت می‌شود، مقداری سیمان را با آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر درآید. خمیر را با دست درست کنید و در یک سطل آب قرار دهید و بگذارید ۲۴ ساعت بماند. سیمان باید سفت شود و شکل خود را حفظ کند.

بوی سیمان خاکی نباشد

اگر سیمان بوی خاکی داشته باشد، ممکن است حاوی خاک رس و سیلت بیش از حد باشد. برای تشخیص آن بهتر است، خمیر رقیقی از سیمان تهیه کنید. در صورتی‌که در دست می‌گیرید هم باید چسبندگی را احساس کنید. اگر در سیمان ناخالصی باشد، بوی خاک احساس می‌شود.
اگر سیمان از تمام تست‌های بالا سربلند بیرون آمد. می توانید مطمئن باشید که ساختار مبتنی بر سیمان شما قوی خواهد بود و برای سال‌های آینده دوام خواهد آورد.


کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم سیمان را معرفی و بر اساس پارامترهای مختلفی شناسایی کنیم. امیدوارم این مطلب به شما در تشخیص سیمان با کیفیت کمک کرده باشد.

شما عزیزان می توانید برای مشاهده از آخرین مقالات یووال به قسمت مقالات مراجعه فرمایید. همچنین ما در یووال انواع اتصالات میلگرد بستر بستر را تولید و با قیمت مناسبی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهیم. شما می توانید برای مشاوره و خرید با ما تماس بگیرید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *